Τα όμορφα γαρύφαλλα της María Española στο facebook, μου θύμισαν τα ευωδιαστά γαρύφαλλα της μάνας μου, που έφυγε τραγικά και πολύ πρόωρα. Την μυρωδιά των γαρυφάλλων της δεν την ξαναβρήκα. Και δεν την ψάχνω πια.
Σε δεύτερη σκέψη, θυμήθηκα ότι σήμερα κλείνουν 43 χρόνια από την Επανάσταση Των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία.
Βασανισμένη χερσόνησος η Ιβηρική. Μάτωνε για πολλές δεκαετίες στον 20ο αιώνα Δεν ήξερα πολλά για την σύγχρονη ιστορία της Πορτογαλίας και τη δικτατορία που την βασάνισε για 48 ολόκληρα χρόνια. Μέχρι που στην πρώτη μου επίσκεψη στη Λισσαβώνα, το 1998, 24 χρόνια μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων, είδα σε κεντρικό τοίχο της πόλης το σύνθημα Mata Salazar, με μεγάλα μαύρα γράμματα, να προκαλεί και να ανακαλεί την μνήμη. Ψάχνοντας τότε πληροφορίες γι αυτήν την σκοτεινή περίοδο, ομολογώ ότι είχα νοιώσει ελαφρώς υποτιμητικά για τον πορτογαλικό λαό (όπως αντίστοιχα και για τον ισπανικό) που επέτρεψε να ζει σχεδόν μισό αιώνα με μια Χούντα πάνω από το κεφάλι του. Αυτό που με είχε επίσης εντυπωσιάσει ήταν ότι την Χούντα ανέτρεψαν -σε μεγάλο βαθμό- αριστεροί στρατιωτικοί, οι οποίοι έβαλαν στις κάνες των όπλων τους γαρύφαλλα. Και αυτό που μου έμεινε αξέχαστο (και ίσως και γι αυτό σιχαινόμουν πάντα τον εγκληματία Σημίτη), ήταν ότι ο Πορτογάλος δικτάτορας Σαλαζάρ δεν ήταν ένας άξεστος χαμηλόβαθμος καραβανάς, αλλά ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ένας φιλόδοξος καθηγητής οικονομικών.
Σήμερα, έχοντας αποχαιρετήσει προ πολλού την πρώτη νιότη και την ευτυχισμένη περίοδο όπου η ματιά τα έβλεπε όλα άσπρα ή μαύρα με πάθος και με την αγνή επιπολαιότητα της έλλειψης πείρας, νοιώθω τύψεις γιατί θεώρησα κάποτε αδύναμους τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς.
Δικτατορία δεν φέρνουν μόνο τα όπλα, στρατιωτικών ή και καθηγητών οικονομικών. Δικτατορία φέρνουν και τα "νομίμως" εκλεγμένα καθεστώτα. Στον 21ο αιώνα αλλάζει στον "πολιτισμένο" κόσμο ο τρόπος, τα όπλα μετατρέπονται συχνά σε μνημόνια. Και η ελευθερία σκέψης και έκφρασης, μέσω της μονοκρατορίας των ΜΜΕ, έχει μετατραπεί στο πιο κωμικοτραγικό έργο που γράφτηκε μέχρι σήμερα.
Σήμερα νοιώθω πιο κοντά από ποτέ στους Πορτογάλους που έζησαν υπό τον δικτάτορα Σαλαζάρ και στους Ισπανούς που αντίστοιχα έζησαν υπό τον δικτάτορα Φράνκο για σχεδόν μισό αιώνα. Κανείς μας δεν κατάφερε να γλιτώσει... Μηδενί συμφοράν ονειδίσης. Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον.
Juanita La Quejica