Ήμουν μικρό παιδί όταν στην γειτονιά μας πηγαινοέρχονταν στρατιωτικά
φορτηγά (ρέο) με ένοπλους. Στρατιωτικός νόμος, απαγόρευση κυκλοφορίας,
πυροβολισμοί κάπου μακριά και πολύς στρατός. Σε πολλά γειτονικά σπίτια ανησυχία
για τα παιδιά τους που ήταν φοιτητές και δεν είχαν νέα τους.
Χούντα. Μια λέξη που στα παιδικά αυτιά μας ακουγόταν περίεργη. Κι όμως ήταν
η ζωή μας για μερικά χρόνια. Αυτή η χούντα καλούσε τους γονείς μας
στο
αστυνομικό τμήμα «δι’ υπόθεσίν σας». Αυτή η χούντα απαγόρευε τα... κόκκινα
πουλόβερ και τα τζιν στα σχολεία. Αυτή η χούντα μας έβαζε να απαγγέλουμε κάποια
χονδροκομμένα ποιήματα στις εθνικές επετείους και στόλιζε με... πουλιά τα
σχολεία.
Αν δεν υπήρχε το ταρακούνημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και αργότερα η
προδοσία της Κύπρου που στοίχισε το μισό νησί και εκατοντάδες νεκρούς αυτή η
χούντα θα μπορούσε να είναι ακόμα στις καρδιές χιλιάδων ανθρώπων και να έχει
καταγραφεί ως μια ακόμα κυβέρνηση της χώρας. Δεκάδες άνθρωποι της παλιάς
πολιτικής κατάστασης συμβίωσαν μαζί της αρμονικά και κάποιοι από αυτούς
απόλαυσαν θέσεις και αξιώματα χωρίς να συμβαίνει τίποτα. Ακόμα και τοπικά.
Υπήρξαν άνθρωποι που ανέλαβαν να εκτελέσουν καθήκοντα προέδρων και κοινοτικών
συμβούλων, άλλοι βρέθηκαν σε θέσεις ευθύνης και κάποιοι επωφελήθηκαν από εμπορικές
συμφωνίες της εποχής (π.χ. κρέατα Μπαλόπουλου).
Τι ήταν πραγματικά η χούντα; Απλά μια εκτροπή; Μια υπόθεση λίγων παραφρόνων
αξιωματικών; Ή αποτέλεσμα μιας πολιτικής που στηρίχτηκε στον αντικομμουνισμό,
την ξενοδουλεία, την επικράτηση των πιο αδηφάγων και χωρίς ηθικό φραγμό
συμφερόντων μετά τον πόλεμο; Τι πολιτική χροιά είχαν οι χουντικοί αξιωματικοί;
Ποια πολιτική παράταξη κυνήγησαν; Ποια ιδεολογία προέβαλαν;
Μπορεί να πέρασαν 50 χρόνια από τότε που κάποιοι αποφάσισαν να
αυτοαναγορευτούν σωτήρες της χώρας, αλλά δεν μπορεί να ξεχαστεί ούτε τι
πίστευαν, ούτε σε ποιους στηρίχτηκαν για να κυβερνήσουν επτά χρόνια. Η χούντα
στην Ελλάδα ήταν γέννημα και θρέμα της δεξιάς. Της παράταξης που βγήκε νικήτρια
από τον εμφύλιο πόλεμο. Η χούντα είχε ιδεολογία τον αντικομμουνισμό. Τα δήθεν
εθνικά σύμβολα που επικαλούνταν οι χουντικοί αξιωματούχοι ήταν στάχτη στα μάτια
για να αποκρύψουν τις σχέσεις υποτέλειας στους διάφορους Αμερικάνους και
λοιπούς πράκτορες που είχαν κατακλύσει τη χώρα. Τα διάφορα οικονομικά ντιλ της
εποχής δεν ήταν τίποτα άλλο από ξεπουλήματα κυριαρχίας σε ξένα συμφέροντα.
Κι όταν μετά από αρκετά χρόνια κυριαρχίας τους άρχισε να ξεσηκώνεται η
νεολαία και ο λαός τότε δεν δίστασαν να στραφούν με τα όπλα εναντίον τους.
Πολλοί συμπολίτες μας έζησαν στις οικογένειές τους τι σημαίνει χούντα με
οδυνηρό τρόπο. Το στρατόπεδο της ΕΣΑ στην περιοχή μας απέκτησε «ζωή» με
προσαγωγές νέων, αριστερών, αντιστασιακών. Νέοι της περιοχής μας βρέθηκαν σε
κρατητήρια, υπέστησαν βασανισμούς. Άνθρωποι της πόλης ταλαιπωρήθηκαν γιατί δεν
είχαν «καθαρό» μητρώο.
Να τα ξεχάσουμε όλα αυτά; Να απαλείψουμε από τη συλλογική μνήμη το κακό που
έκανε στον τόπο και τους ανθρώπους η χούντα; Να σβήσουμε από την ιστορία την
πολιτική προέλευση των πρωτεργατών της; Να κλείσουμε τα μάτια στην (μετ)εξέλιξη
πολλών ανθρώπων της;
Δεν είμαι οπαδός του ρεβανσισμού. Αλλά δεν πρόκειται να σβήσω από τη μνήμη
μου τις εικόνες ενός καθεστώτος που αντιμετώπισε τον «εχθρό λαό» με τη βία. Όσο
κι αν σήμερα κάποιοι με τη στάση τους αμαυρώνουν τις μνήμες και τις
παρακαταθήκες της Αριστεράς, δεν μπορεί η Δεξιά να ξεπλύνει την ευθύνη της και
τη συνεισφορά της στο έγκλημα που επιτελέστηκε στη χώρα επί επτά χρόνια. Και
δεν μπορεί να αποποιηθεί ένα αντιδημοκρατικό και αιματηρό παρελθόν,
επικαλούμενη άλλα καθεστώτα.
Στη χώρα μας, στις μέρες μας γνωρίσαμε μια χούντα και αυτή ήταν δεξιά. Αυτή
είναι η πραγματικότητα, αυτή είναι η ιστορία μας. Αυτή την ιστορία οφείλουμε να
διατηρήσουμε ζωντανή.
Γιώργος Κατερίνης